Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 2022 Yılı 2023 Amaçları Değerlendirme Programı’nda konuştu. Nebati, Türkiye Ekonomi Modeli ile bir başarı hikayesi yazdıklarını söyledi. Bakan Nebati, 2023 yılında kişi başına düşen gelirin 12 bin doları geçeceğini öngördüklerini söyledi.
Bakan Nabati’nin açıklamaları şöyle:
Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı Türkiye Ekonomi Modeli’ni bir yılı aşkın bir süre önce hayata geçirdik.
Modelimiz kapsamında uyguladığımız politikaların sonuçlarını ve 2022 yılı bütçe gerçekleşmelerini tüm detaylarıyla kamuoyu nezdinde değerlendirmek üzere sizlerle bir toplantıya geldik.
Türkiye Ekonomi Modeli ile değerli bir başarı hikayesi yazdık. Türkiye Ekonomi Modeli ile değerli bir başarı hikayesi yazdık. Nitekim son yüzyılın en zor yıllarından biri olan 2022 yılında, küresel enflasyonun tarihsel olarak yüksek seviyelerde seyrettiği, ulaşım maliyetlerinin hızla yükseldiği bir dönemde, neredeyse tüm makroekonomik göstergelerde başarıya ulaştığımızı vurgulamak isterim. 2022 bu açıdan çok özel bir yıl oldu.
Biraz sonra Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde dünyanın en başarılı ülkelerinden biri olan Türkiye’nin 2022’deki bu başarısını net bir şekilde ortaya koyan ekonomik göstergelerin rakamlarını sizlerle paylaşacağım. daha müreffeh ve daha güçlü bir Türkiye için Türk Yüzyılına doğru kararlı adımlarla ilerlediğimizi hepinizin huzurunda.
TÜRK EKONOMİK MODELİ
Türk Ekonomik Modelinin temel politika araçları; TL tasarrufun teşvik edilmesi, seçici kredi politikası ve yatırım ortamının iyileştirilmesi olarak tanımladık. Bu politika araçlarının etkin kullanımı ile istikrarlı ve sürdürülebilir büyümeyi hedefledik. Modelimizi tasarlarken kapsayıcı bir yaklaşımla yatırımları, istihdamı, üretimi, ihracatı ve verimliliği artırmak, mevcut süreçlerde fazla vermek ve fiyat istikrarını kalıcı olarak sağlamak hedeflendi.
TERS DOLARİZASYONTERS DOLARİZASYON
2022 yılında TL birikimlerini artırmak, finansal istikrarı güçlendirmek ve finansal derinliği artırmak amacıyla Döviz Korumalı Mevduat ve Katılma Hesabı başta olmak üzere birçok yeni adımı hayata geçirdik.
DÖVİZ KURUNDA ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK
2022 yılının ikinci yarısı itibarıyla döviz kurlarında istikrarı sağlarken finansal istikrarı da güçlendirdik. Finansal istikrarın güçlendirilmesi; TL’nin reel değer kazanmasını da beraberinde getirdi.
GELİRE ENDEKSLİ KARARLAR
TL’nin cazibesini artırmak için 6,6 milyar TL’ye ulaşan Gelire Endeksli Senet ihraçları da gerçekleştirdik ve DİBS ile temettü gelirlerinde stopaj indirimi yaptık.
ALTIN SERTİFİKASI SORUNLARI
Finansal araçların çeşitlendirilmesi ve finansal sistem dışındaki atıl birikimlerin finansal sisteme kazandırılması amacıyla 21 Kasım 2022 tarihinde devreye aldığımız 5 ton altın karşılığında ihraç ettiğimiz Darphane Altın Sertifikalarına bireysel yatırımcılarımız yoğun ilgi gösterdi. Türk Ekonomi Modeli kapsamında. Bu iyiliğin ardından bugün ikinci 10 tonluk altın sertifikasını vereceğiz.
ALTIN REZERVLERİMİZ
Altın sertifikası ihraçlarımız, Altın Tasarruf Ekosistemi ve Altın Döngüsü KKM uygulamamız ile 2022 yılında altın rezervlerimizin 129 ton artmasına katkı sağladık.
BRÜT REZERVLERİMİZ
Sadece altın rezervlerimize değil, brüt rezervlerimizin de 129 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek seviyesine ulaşmasına katkı sağladık. Brüt rezervimiz 2022 yılında bir önceki yıla göre 18 milyar dolar arttı;
o KKM hesapları 1,4 trilyon TL’ye ulaştı,
o 11 milyar dolarlık eurobond ihraç etmemiz ve ihracatımızın rekor seviyelere çıkması etkili oldu.
BORSA İSTANBUL
Rezervlerimizdeki artışın yanı sıra Borsa İstanbul’daki yatırımcı sayımızın 1,4 milyon artmasıyla yatırımcı tabanımızı genişlettik. Borsaya kote şirketlerin piyasa değeri son bir yılda yüzde 184 artarak 6,2 trilyon liraya ulaştı.
BORSA İSTANBUL’DA 40 YENİ ŞİRKET
Halka arzları vergilendirerek şirketlerimizin 19,3 milyar TL ek finansmana ulaşmasını sağladık. Böylece 2022 yılında 40 yeni şirket Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı.
BORSA İSTANBUL DOLAR GELİRİ
Türkiye, borsa performansı ile hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerden olumlu yönde ayrışmıştır. Böylece Borsa İstanbul, dolar bazında %111 ile 2022 yılında en yüksek getiriyi elde etti.
FON BÜYÜKLÜKLERİ DE ARTIYOR
Yatırım, girişim sermayesi ve gayrimenkul yatırım fonu büyüklükleri de sermaye piyasamızın derinleşmesinde kat ettiğimiz boşluğu net bir şekilde ortaya koyuyor.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
Bireysel Emeklilik Sistemini de hızla yaygınlaştırıyoruz. Ülkemizde özel tasarrufların artırılması hedefi doğrultusunda Otomatik Katılım Sistemi dahil Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki toplam fon büyüklüğü yüzde 76 artışla 2022 yılsonu itibarıyla yaklaşık 430 milyar TL’ye ulaştı.
18 YAŞ ALTI BES AÇILMASI VE DEVLET KATKISINI ARTIRMAK
18 yaşından küçüklerin BES’e dahil edilmesi ve 2022 Ocak ayında yürürlüğe giren yüzde 30 Devlet katkısı uygulaması sonucunda toplam katılımcı sayısı 1,3 milyon artarak yaklaşık 15 milyon kişiye ulaştı. 2022’nin sonu.
KATILIM EKOSİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİYORUZ
Sigortacılığın bir diğer alanı olan Türk Katılım Reasürans AŞ’yi kurarak iştirak ekosistemini daha da güçlendiriyoruz.
Türk Katılım Reasürans AŞ’nin yurtdışı iştirak sigortası ile entegrasyonunu artırıyoruz. Bireysel emeklilik sisteminde iştirake dayalı fonların payının artırılmasını destekliyoruz.
ETKİN BORÇLANMA POLİTİKASI
Bahsettiğim TL cinsinden tasarruf çeşitlendirmesinin yanı sıra stratejik kriterlere dayalı aktif borçlanma politikaları sayesinde kamu borç yönetimi alanında da değerli kazanımlar elde ettik.
2022 yılında iç borçlanmanın ortalama vadesini bir önceki yıla göre 17 ay artırarak 70 aya çıkardık; Maliyeti 14,9 puan indirerek yüzde 10,7’ye indirdik.
FİNANSAL KOŞULLAR SIKIŞIYOR
Dünyada finansman imkanlarının daralmasını ve faiz oranlarındaki artışı eminim sizler de takip ediyorsunuzdur.
ZOR PİYASA ŞARTLARINA KARŞI DAHA YÜKSEK MİKTARDA VE SAYIDA İHRAÇ ETTİK
Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası sermaye piyasalarında ihraçlarının bir önceki yıla göre neredeyse yarı yarıya azaldığı 2022 yılında hedeflediğimiz 11 milyar dolarlık yabancı tahvil ihracını başarıyla tamamladık.
ULUSLARARASI KURUMLARDAN FİNANSMAN SAĞLAMAYA DEVAM ETTİK
Vatandaşlarımızın yaşam kalitesini artıran kritik kamu projeleri için uluslararası kuruluşlarla yakın işbirliği içinde çalışmaya devam ediyoruz. Dünya Bankası, çeşitli uluslararası finans kuruluşları ve ticari bankalar aracılığıyla 3,5 milyar dolarlık dış finansman sağladık.
ULUSLARARASI TOPLANTILARA KATILIYORUZ
Küresel finansal koşulların sıkılaştığı böyle bir dönemde, birçok ülkeden işbirlikçilerimiz ve uluslararası kuruluşların üst düzey yetkilileri ile Türk Ekonomi Modeli ve ülkemiz ekonomisi hakkında bilgi paylaşımlarımız, ülkemizdeki uluslararası yatırımların artmasında önemli bir etkiye sahip olmuştur. .
Toplantılarımızı büyükelçiliklerimizde ve uluslararası kuruluşlarda yaptığımızı hatırlatmak isterim.
HAZİNE TAKVİYELİ GARANTİ SİSTEMİ VE SEÇİCİ KREDİ YAKLAŞIMI
Pahalı ortaklar; Bizi ekranlarının başında izleyen değerli vatandaşlarımız, Modelimizin değerli ayaklarından biri olan seçici kredi yaklaşımı ve Hazine Destekli Kefalet Sistemi ile 116 milyar liralık kredi imkânı yarattık.
TİCARİ KREDİ BÜYÜMESİNE ÖNCELİK VERİYORUZ
Seçici kredi yaklaşımımız sonucunda imalat sanayi öncülüğünde kullandırılan ticari kredi büyümesi 2021 yılında 25 puanı aşarak yüzde 36,1’e ulaştı.
BANKACILIK ŞUBEMİZİN SAĞLIKLI BÜYÜME BİLANÇOSU
Güçlü bankacılık departmanımız sayesinde bu yüksek tutarlı ticari kredileri işletmelerimize kullandırmaktayız.
BANKACILIK ŞUBEMİZİN GÜÇLÜ SERMAYE YAPISI VE DÜŞÜK VADE ORANI
Bildiğiniz gibi bankacılık sektörümüzün sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 19,3 ile yasal sınır olan yüzde 8’in oldukça üzerinde.
YP net genel pozisyonu nedeniyle kur riski taşımayan faslın takibe dönüşüm oranı 2022 yılında da gerilemeye devam ederek yüzde 2,2 gibi oldukça düşük bir seviyede gerçekleşmiştir.
DİĞER GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE GÖRE TAHSİLAT ALAMAMA ORANI DÜŞÜK
Ülkemizdeki bankaların takibe dönüşüm oranının diğer gelişmekte olan ülkelere göre daha düşük seviyede olduğu bilgisini sizlerle paylaşmak isterim.
DENGELİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME
TL cinsinden tasarrufları çeşitlendirerek, yatırım ortamını iyileştirerek ve seçici krediler sağlayarak; Türkiye Ekonomi Modeli ile daha istikrarlı, daha sürdürülebilir ve daha güçlü büyüyoruz. Büyüme potansiyelimizi artırmamız açısından değerli olan makine ve teçhizat yatırımlarında kesintisiz büyüme 12 çeyreğe ulaştı.
2022 yılında küresel piyasalardaki yavaşlama ve paritenin olumsuz etkilerine rağmen ihracatımız 254,2 milyar dolar ile rekor seviyeye ulaştı. 2022’nin ilk üç çeyreğindeki büyümenin yüzde 60’ı makine teçhizat yatırımları ve net ihracattan kaynaklandı.
MAKİNE VE EKİPMAN YATIRIMLARI DİĞER ÜLKELERDEN YÜKSEK
Ülkemizde makine-teçhizat yatırımları salgın öncesine göre yaklaşık yüzde 68 artarken, ABD ve Avrupa Birliği’ndeki artış sınırlı düzeyde kaldı.
REKOR BÜYÜMEDE OLUMLU KESİKLİK
Makine ve teçhizat yatırımlarında dünyadan ayrılan Türkiye, 9 çeyrektir kesintisiz büyüme performansıyla dünyadan olumlu yönde ayrılıyor.
2022’nin ilk üç çeyreğinde yüzde 6,2’lik güçlü ve istikrarlı büyüme ile G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen orta ekonomilerden biri olduk.
KÜRESEL BÜYÜME İDDİALARI OLUMSUZ, BİZİMKİ GÜNCELLENMİŞTİR
Yüzde 6,2’lik bu büyümeyi, küresel ekonominin güçlü bir dönemden geçtiği ve küresel durgunluk riskinin arttığı bir dönemde gerçekleştirdik.
2022 yılı küresel büyüme tahminleri aşağı yönde revize edilirken, Türkiye’nin büyüme tahminleri ise yukarı yönlü revize edildi.
DİĞER ÜLKELERE GÖRE BÜYÜMENİN NET BİR RESMİ ÇİZİYORUZ
Ülkemiz ekonomisinin 2022 yılının ilk üç çeyreğindeki performansını diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda ortaya çok net bir tablo çıkıyor. Bu dönemde Çin bizim yarımız; ABD ve Almanya ise yarıdan daha az büyüme kaydetti.
KİŞİ BAŞINA GELİR TALEPLERİMİZİN ÜZERİNDE OLACAKTIR.
Yüksek büyüme performansımızın da etkisiyle 2022 yılında kişi başı gelirimizin 10 bin doları aşacağını öngörüyoruz. Bu da Orta Vadeli Program iddianızın üzerindedir. 2023 yılında kişi başı gelirimizin daha da artarak 12 bin doları geçmesini temenni ediyoruz.
ÜLKEMİZİ ÜRETİMLE KALKINDIRACAĞIZ
Türkiye Ekonomi Modeli ile büyümede kırdığımız rekorları sağlam temeller üzerine inşa ediyoruz.
Buranın değerli bir parçası da üretim. Nitekim sağladığımız takviyelerle sanayi katma değerinin GSYİH içindeki payı önemli ölçüde arttı. 2022’nin ilk üç çeyreğinin prestijiyle bu oran yüzde 27’yi aştı.
ÜRETİMİMİZ DİĞER ÜLKELERİN ZAMANINDA VE SÜRESİNDE ARTIYOR
Salgın öncesine göre üretimimizi yüzde 20 artırdık. Bu üretim artışı AB’nin 5 katına, ABD’nin ise 7,5 katına karşılık geliyor.
ÜRETİMİMİZİ İHRACATLA TAÇLANDIRIRIZ
Salgın döneminde küresel tedarik zincirlerinde yaşanan sıkıntıları avantaja çevirerek üretimdeki başarımızı ihracat artışlarıyla taçlandırıyoruz.
BACACILIK SEKTÖRÜNDE DE (TURİZM) ZİRVEDEYİZ
Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte ortaya çıkan tüm karamsar beklentilere rağmen dumansız sanayide de tarihi zirveler görüyoruz. Turizmde en yüksek performansı kaydettiğimiz 2019 yılında turizm gelirimiz 39 milyar dolar iken, 51,5 milyon ziyaretçi ile 2022 yılında 46 milyar dolar gelir elde etmeyi bekliyoruz.
AKIM ENERJİ VE ALTIN HARİÇ
Rekor kıran ihracat ve turizm gelirleri sayesinde elektrik ve altın hariç cari fazla Kasım 2022’nin prestijiyle 2021 yılına göre 14,3 milyar dolar artarak 51,3 milyar dolara ulaştı. Enerji fiyatlarındaki normalleşme ile birlikte elektrik ve altın dahil olmak üzere mevcut süreçlerde tatmin edici rakamlara ulaşacağız.
ENFLASYON MOT VARSAYIMLARIMIZIN ALTINDA
Küresel emtia fiyatlarındaki artış, 2021 yılının sonlarına doğru yaşanan kur hareketi ve tedarik zincirlerindeki kırılmalar sonucunda maalesef 2022 yılını yüksek enflasyonla geçirdik. Öte yandan, 2022 yılının Kasım ayında düşüşe geçen bu enflasyon eğilimi Aralık ayında da artarak devam etti. Böylece yılsonu tüketici enflasyonu yüzde 64,3 ile OVP’deki hedefin altında kaldı. 2023 yılında enflasyondaki düşüş devam edecek.
ÜFE-TÜFE MAKASLARI DA PARLAK OLUYOR
2022 Aralık ayının prestijiyle birlikte sadece tüketici enflasyonunda değil, üretici enflasyonunda da düşüş gördük. Böylece TÜFE-ÜFE farkı önemli ölçüde daralmıştır. Bu fark 2022 Ekim ve Aralık ortasında 72 puandan 33,5 puana geriledi. Böylece üretici fiyatlarının TÜFE üzerindeki baskısı giderek azalıyor.
TAHIL KORİDORUNUN AKTİF İŞLENMESİNE KATKI SAĞLADIK
Küresel düzeyde emtia fiyatlarındaki normalleşme de son dönemde enflasyondaki düşüşte etkili olmuştur. Sayın Cumhurbaşkanımızın izlediği Cumhurbaşkanlığı Diplomasisi sayesinde tahıl koridorunun açılmasının bu normalleşmede etkisi büyük oldu. Tahıl koridorunun aktif işleyişinde biz de üzerimize düşeni yaptık. Kritik alanlardaki faaliyetlerin kesintisiz olarak sürdürülmesi amacıyla, sigorta kapsamına girmeyen ve özellikli riskler için Özel Riskler Yönetim Merkezi’ni (ORYM) devreye aldık. Bu merkez, başta tarım ithalatçıları olmak üzere özel hava yolu şirketlerine, enerji branşında hizmet veren kuruluşlara ve armatörlerimize Bakanlığımız güvencesiyle sigorta teminatı sağlamıştır.
ENFLASYONUN ETKİLERİNE KARŞI ADIMLAR ATIYORUZ
Bu ve benzeri adımlarla hem enflasyonun düşmesine katkıda bulunduk hem de vergi politikalarımızla enflasyonun vatandaşlarımız üzerindeki olumsuz etkilerine karşı değerli adımlar attık. Bu kapsamda 2022 yılında 290,4 milyar TL vergi gelirinden vatandaşımızın lehine vazgeçtik.
MODELİMİZİN EN DEĞERLİ ÇIKTISI: İSTİHDAM
Büyüme, yatırım ve ihracat artışı sayesinde ülkemizde istihdam edilen kişi sayısı Kasım ayının prestijiyle 31,6 milyon kişi ile tarihi rekor seviyeye ulaştı.
İSTİHDAM KONUSUNDA DİĞER ÜLKELERDEN FARKLIYIZ
ABD ve Avrupa Birliği’nde istihdam artış hızı salgın öncesine göre yüzde 1,5’e ulaşmazken, ülkemizde yüzde 12’lik artış kaydedildi. Amacımız sadece istihdamı artırmak değil, işgücü piyasasındaki tüm kesimleri daha aktif hale getirmektir. Çünkü insan odaklı politikalar uyguluyoruz.
Buna göre, Kasım 2022’nin prestijiyle birlikte kadınların işgücüne katılma oranı tüm zamanların en yüksek seviyesi olan yüzde 36,4 ile en yüksek seviyesine ulaştı.
GENÇLERİMİZİN İSTİHDAMINA BÜYÜK ÖNCELİK VERİYORUZ
Gençlerimizi birçok yönden çeşitli program ve projelerle destekliyor, genç girişimcilerimize uygun fırsatlar sunuyor ve gelir vergisi muafiyeti sağlıyoruz.
Uyguladığımız bu ve benzeri politikalarla genç işsizlik oranı Kasım ayının prestijiyle Mart 2016’dan bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Son dakika gelişmelere anında ulaşmak için Haber7 uygulamasını akıllı cihazlarınıza kullanabilirsiniz. (iOS, Android)Twitter’da yapabilirsin @haber7Hesabınızı takip edebilirsiniz.
Uygulama mağazası Google Oyun Takip et
